DEPO NEDİR?

  Depolama ihtiyacı eski zamanlara dayanmaktadır.  İlk başlarda depolama amacı, temel gereksinim maddelerinin, olumsuz çevre koşullarından korunmasıydı.  Günümüzde pek çok miktarda tüketim malının üretilmesi ve satılmasıyla işletmeler, üretime giren ham madde, yarı mamul ve mamullerin veya üretimden çıkan yarı mamul ve ürünlerin sevk edilmesi sırasında bilgi eksikliklerinden doğabilecek zararları en aza indirmek istemektedirler. Bu nedenle bir adımın ve dakikanın dahi önemi artmaktadır.  Kalite sistemlerinin yaygınlaşması ve uygulamaya alınması ile depolama alanlarında da değişimler başlamıştır.

  Depolar genel olarak işletmeler için stok bulundurma ihtiyaçlarından dolayı zorunlu olarak ortaya çıkmışlardır.  Bu nedenle depo ve depolama işletmeler ve diğer tedarikçiler için zorunluluk haline gelmiştir.  İşletmeler açısından depo ve depolama faaliyetleri için belli bir yatırım ve işletme gideri olacaktır.  Piyasada rekabetçi olabilmek ve müşterilere hızlı bir şekilde hizmet erebilmek için ürünlerin hızlıca üretilip depolanması gerekmekte, aksi takdirde satış kaybı meydana gelecektir.

  İşletmelerin depolarında, müşteriden gelecek talepler ve tedarik süresindeki belirsizliklere karşı en az miktarda stok tutmalıdırlar.  Depolarda bulundurulması gereken en yüksek stok miktarı ise, deponun büyüklüğü ve gelecek siparişlerin miktarları ile doğru orantılıdır.  Depoların hacimleri, ekonomik açıdan makul seviyelerde ve en yüksek ihtiyacı karşılayabilir durumda olmalıdır.

  Depolar; tüm tedarik zinciri yönetimi içerisinde, malzemelerin ve ürünlerin, çeşitli ihtiyaçlara ve değişik dönemlere göre kullanılması ve korunması amacıyla istiflendiği yerlerdir.  Malzemelerin çeşitlerine göre tasarlanmış, farklı ölçülerde ve özelliklerde olan, açık ya da kapalı alandır.  Depo artık geleneksel yönetim anlayışından çıkarak tedarik zinciri yönetim anlayışı ile entegre edilmiş ve satışa destek olan yerler olarak nitelendirilmektedir.

  Depolar, malzemelerin akış noktası haline gelmiş ve firmalara 3PL servis sağlayıcıların da hizmetlerini sunmaları, işletmelere ilgili depolarda tuttukları stokları hakkında bilgi akışının sağlanmasına katkıda bulundukları, sevkıyatları geçekleştirdikleri, malzemeleri bir yerde toparlayıp gerekli dağıtımları yaparak klasik kullanım amaçlarını bırakıp çeşitliliğe ve verimliliğe doğru hareket ettikleri yerlerdir.

  Depolar, ham maddelerin, ürünlerin, malzemelerin tedarik edilmesinden, sevkıyatlarına kadar olan bütün faaliyetlerin sürekli ve düzenli olarak gerçekleştirilmesinde önemli rol oynarlar.  Böylece depolar, alıcı ile satıcı arasındaki bağlantıyı ürün istifleme, muhafaza etme, dağıtma gibi faaliyetler için önemli bir bağlantı noktasıdır.

Depolar; farklı amaçlar içinde kullanıldığından dolayı, ticaretin türüne göre ‘antrepo’, ‘dağıtım merkezi’, ‘silo’, ‘tank’, ‘ardiye’ vb. kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Ancak bunların her biri farklı anlamlar, farklı fiyatlama ve farklı çalışma şekillerine sahiptirler Depo kelimesi biraz daha genel bir kavramdır.  

Depolar, maliyet unsuru gibi görülseler de, üreticiler ve tüketiciler için ürünlerin bulunabilirliğini saplama konusunda önemli bir yere sahiptirler. İhtiyaca göre depoların maliyetleri de belirli oranlarda kısılabilmektedir.  Örneğin e-ticaret işi ile ilgilenen küçük bir firmanın büyük bir depo kiralaması yerine, büyük bir depo içerisinde ihtiyacına göre belli bir metrekare oranında kiralama yaparak depolama maliyetini düşürebilmektedir.

İşletmeler açısından depolar, ürünlerin temin süresini hızlı bir şekilde sağlayabilmek için büyük önem taşımaktadırlar. İşletmeler müşterilerine ürünlerinin bulunabilirlik oranını yükseltmek, hedeflenen hizmet ve kalite düzeyine ulaşabilmek için çeşitli bölgelerde, farklı kapasitelerde depo kullanmaktadırlar.

Lojistik hizmet sağlayıcılar açısından depo konusunu ele aldığımızda, kendi hizmetlerini etkin bir şekilde gerçekleştirmek için farklı bölgelerde depo hizmeti vermekte ya da depo kullanmaktadırlar.  Bu faaliyetleri de yerine getirebilmek için depolar, malzemelerin elleçlenmesi, yüklenmesi/boşaltılması, korunması, aktarma işlemlerinin yapılması amacıyla depolar tek veya çok katlı olabilirler.  

Eskiden depolarda, girdiler ve çıktılar genellikle elle tutulan notlar ile yürütülürdü.  Malzemelerin isimleri, lot/seri numaraları, markaları vb. özellikleri kağıtlara yazılarak paletlerin, paketlerin, makaraların, ambalajlarının üzerlerine yapıştırılır ve takip sağlanmaya çalışılırdı.  Bu durumda depoda olmayan bir malı var gösterirken, var olan bir malı da yok olarak gösterebilirdi.  İşletmeleri bu karışıklıklardan dolayı büyük zararlara uğrayabilirlerdi.  Bu durumları da önlemek için sürekli sayım yapılır ve boşa zaman harcanırdı.

Son yıllarda teknolojinin daha hızlı gelişmesi ile depolarda yazılım sistemleri daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandı.  Bu yazılımlarla malzemelerin giriş/çıkış işlemleri, depo sayımları, stok takipleri daha hızlı, verimli ve doğru bilgiyi elde etme konusunda işletmelere kolaylıklar sağlamaya başladı.  Yazılım sistemleri aynı zamanda işletmelerin ya da lojistik hizmet sağlayıcıların kullandıkları ERP, MRP gibi yazılım sistemlerine entegre edilebilmektedir.  İşletmelerin günlük takip etmesi gereken stokları muhasebe kayıtlarına göre (FIFO, LIFO vb.) tutarlı ve kolay izlenebilir hale getirmiş, maliyetlerde düşüşlere yardımcı olmuştur.  Bu yazılım sistemleri ile 3PL ve 4PL hizmet sağlayıcılarına da büyük katkılarda bulunmuştur.